Rob Stroeks, NOST Tokyo (Innovatie Attaché Netwerk Tokio)
Origineel gepubliceerd op de site van RVO.
Samenvatting
In juni 2015 gaat een 45-koppige Japanse offshore wind delegatie naar Nederland. Resultaat van meerdere Nederlandse missies de afgelopen jaren, blijkt tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van de Japan Wind Power Association. De ambassade organiseerde ondermeer een offshore wind missie tijdens het staatsbezoek van oktober 2014, een ocean renewable energy missie in juni 2013 en een marine ecologie seminar met Imares van in januari van dat jaar. Het bezoek deze maand vindt plaats in het kader van het door RVO gefinancierde PIB Wind-programma, dat zich sinds voorjaar 2014 richt op Japans-Nederlandse samenwerking tussen bedrijven, overheden en kennisinstellingen in de windenergie-sector.
Inleiding
In juni 2015 gaat een 45-koppige Japanse offshore wind delegatie naar Nederland. Resultaat van meerdere Nederlandse missies de afgelopen jaren, blijkt tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van de Japan Wind Power Association (JWPA, 1). Manabu Tsuchiya, directeur internationale zaken van JWPA, presenteert ons land als vooraanstaand in Europa naast Engeland en Duitsland. Hij rapporteert uitgebreid over JWPA deelname aan de offshore wind conferentie tijdens het staatsbezoek van oktober 2014, dat geopend werd door Koning Willem-Alexander in bijzijn van Koningin Máxima (2). Deze en eerdere missies in 2013, waaronder een seminar van Imares in januari en een ocean renewable energy missie in juni van dat jaar (3, 4), en Nederlandse deelname aan de jaarlijkse Wind Expo in Tokio, hebben bijgedragen aan verhoogde kennis over en interesse in ons land. Dat uit zich nu in 45 deelnemers aan een door JWPA georganiseerde missie naar Nederland in juni 2015. Aan Nederlandse zijde wordt het bezoek georganiseerd door een door RVO ondersteund PIB consortium (Partners for International Business, 5). Deze groep bedrijven wil business intensiveren met Japanse en Koreaanse industrie op gebied van windenergie, en plant later in 2015 alweer een nieuw bezoek aan Japan. Maar eerst komt nu dus de Japanse missie op verkenning in Nederland. Zij willen weten waarom ons land zoveel te bieden heeft met kennis en producten voor offshore wind, en hopen ook op nieuwe business met Nederlandse partijen voor de Europese en de Japanse markt. In de wandelgangen van de bijeenkomst wordt ook hier al verder gekeken: een vertegenwoordiger van de Environment Assessment Association laat weten later dit jaar een literatuuronderzoek te willen doen, ondermeer over Nederland, en wil een keer verder praten. Hij staat desgevraagd open voor de tegen-suggestie om een Nederlandse expert uit te nodigen om verdere samenwerking te onderzoeken.
Tsuchiya gaat in op het waarom van de buitenlandse interesse, want niet alleen uit ons land maar ook uit Turkije en India waren er in 2014 missies. De interesse en verwachting richting Japan komen volgens hem door een aantal eigenschappen: Japan heeft een hoge bevolking, veel industrie gebaseerd op elektriciteit, een ontwikkelde economie en Japan wil zijn afhankelijkheid van buitenlandse energiebronnen verlagen. JWPA is blij met deze aandacht: binnen zijn rol promoot de vereniging (270 lidbedrijven) verdere uitbreiding van wind energie in Japan. En aansluiting met het buitenland is daarbij onontbeerlijk. Een eerste reden hiervoor is dat Japan pas sinds de kernramp in 2011 substantiële interesse heeft gekregen in (offshore) wind en de oceaan als energiebron. De binnenlandse kennis en ervaring voor (haven) infrastructuur, schepen en offshore apparatuur, grid connectie, milieu assessment, regelgeving, coördinatie met andere gebruikers van de oceaan en andere zaken is in Japan dan ook nog minder ontwikkeld dan in Nederland en omringende landen.
Een andere reden is het lobbyeffect: JWPA wil de internationale dimensie graag inzetten om Japanse politici, investeerders en andere betrokkenen te interesseren, en zo bewegen het thema (offshore) windenergie op een hoger nivo te trekken. Maar ook de sector zelf moet meer doen volgens Tsuchiya: “Ik roep producenten van bouten en andere onderdelen en materialen op, om meer te investeren in de opkomende offshore windmarkt.” Dat deze markt nog een zetje nodig heeft blijkt uit de cijfers die hij laat zien: de derde economie van de wereld Japan haalt slechts 0,5% van zijn elektriciteitsbehoeften uit wind energie (2,79GW), veel minder dan het wereldwijde gemiddelde (4%). De Japanse overheid helpt volgens JWPA ook niet: het lange termijn energieplan gaat voor 10GW (1,7% van totaal) in 2030, cijfers waarvan Tsuchiya zegt vragen uit het buitenland te krijgen of dit geen spelfouten zijn. De cijfers stroken dan ook niet met de Roadmap van JWPA die uitgaat van 36,2GW in 2030. Hoewel ook dit streven veel lager ligt dan bijvoorbeeld China en de VS (respectievelijk 250 en 150GW voor 2020), is JWPA niet tevreden met de regelgevers. De vereniging heeft in april 2015 dan ook een “Emergency Proposal for Wind Power Mass Introduction” gepubliceerd op zijn website (6). De overheid, aldus het voorstel, gaat met 10GW maar voor 5% van het potentieel dat Japan in huis heeft voor wind energie. Veel te weinig dus volgens Tsuchiya. Het voorstel van JWPA omvat de volgende drie kernpunten:
- 30% van de elektriciteit in 2030 moet uit renewables komen. De opwekking van 36,2GW uit wind energie is dan goed voor 8,5% van het totale elektriciteitsaanbod.
- Het gebruik van het Japanse elektriciteitsnet in verschillende regio’s moet beter op elkaar worden aangesloten om fluctuaties op te vangen veroorzaakt door renewables.
- De Japanse overheid moet regio’s met veel potentie voor wind energie aanwijzen, zogenaamde “Competitive Wind Power Zones” (waaronder Hokkaido, Tohoku, Kyushu), en elektriciteitsnetwerken van deze regio’s beter aansluiten met verstedelijkte regio’s.
Bronnen en meer informatie
- Japan Wind Power Association (JWPA): http://jwpa.jp
- Zie eerder artikel van IA-Tokio (december 2014): “Koning opent offshore wind evenement in Tokio”:
- Zie eerder artikel van IA-Tokio (januari 2013): “Ocean energy in Japan is actueel en volop in beweging”,
- Zie eerder artikel van IA-Tokio (juli 2013): “Succesvolle kennismissie renewable offshore energy naar Japan”
- PIB Wind Japan en Korea: http://www.hhwe.eu/pib-convenant-signed.html
- Emergency Proposal for Wind Power Mass Introduction http://jwpa.jp/page_201_englishsite/jwpa/detail_e.html
